Ngày 19/6/2021, chúng tôi đã có lịch làm việc với một cơ quan trên phố Đặng Ma La, phường Kênh Dương, quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng. Đặng Ma La được cho là vị thám hoa đầu tiên của Đại Việt tức Việt Nam thời nhà Trần. Đặng Ma La sinh năm Giáp Ngọ 1234. Cha của ông là Đặng Nghiêm, làm quan nhà Lý. Mẹ của ông là Lý Thị Tiêu, thuộc hoàng thất nhà Lý. Nhà Trần áp chế và bắt tôn thất nhà Lý phải đổi họ, hai mẹ con Đặng Ma La phải chạy về quê lánh nạn tại làng Khúc Thuỷ, Thanh Oai, Hà Đông. Mẹ ông phải đổi thành họ Đặng. Ông có hai người anh là Đặng Tảo và Đặng Diễn đều thi đỗ thái học sinh làm quan triều Trần. Mùa xuân năm Đinh Mùi 1247, khi Đặng Ma La 13 tuổi, Trần Thái Tông cho mở khoa thi tiến sĩ, lần đầu tuyển chọn đủ tam khôi: Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa. Ông dự khoa thi và đỗ thám hoa. Sau đó, Đặng Ma La được cử giữ chức Thẩm hình viện rồi được bổ nhiệm làm tướng võ về lập doanh trại, tuyển binh, luyện võ, tại vùng Chúc Sơn Chương Đức, chuẩn bị đánh quân Nguyên Mông xâm lược lần thứ nhất năm 1258. Năm Nhâm Thân 1272, Đặng Ma La về trấn giữ tỉnh Đông- Kinh Dương- Hàng Kênh tức khu vực phường Kênh Dương, quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng hiện nay; để luyện quân chuẩn bị lực lượng chống Nguyên Mông. Đúng vào năm quân Nguyên Mông kéo quân vào xâm lược nước ta lần thứ hai thì ông mất vào ngày mồng 2 tháng 12 năm Ất Dậu 1285. Đặng Ma La lấy người vợ họ Lê, sinh được con trai là Đặng Hữu Điểm, làm tới chức Đại phu được cử đi sứ nhà Nguyên đời Trần Nhân Tông. Với những đóng góp của Đặng Ma La ở Hải Phòng, hiện thành phố có đường Đặng Ma La tại phường Kênh Dương, quận Lê Chân là con phố đẹp.
MT
